Depresyon Tedavisinde Biyolojik Yaklaşımlar

Günümüzde depresyon tedavisinde medikal tedavi ve psikoterapi ile oldukça yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. Ancak gerek kullanılan antidepresan tedavilerin etkisini güçlendirmek için gerekse ilaç dışı tedavi olma arayışlarında olan hastalar için yeni yaklaşımlar geliştirilmeye çalışılmaktadır.

Daha çok nörostimülasyon esasına dayanan yeni tedavi stratejileri beynin elektriksel ya da manyetik uyarıyla uyarımına bağlı yapılmaktadır. Elektrokonvulsif terapi(EKT), tekrarlanan transkraniyal manyetik uyarım(TMU), vagal sinir uyarımı ve derin beyin uyarımı bu tedavilerde kullanılan belli başlı yöntemler olarak göze çarpmaktadır.

EKT uzun yıllardır hızlı ve etkili bir tedavi yöntemi olarak kulanılmaktadır. Günümüzde hastanede anestezi altında uyutularak kas gevseticiler verilerek kırık vb komplikasyon riski en aza indirilerek(Modifiye EKT)başarılı bir şekilde halen uygulanmaktadır. Ancak EKT’ nin unutkanlık yan etkisi, anestezi alma ve hastanede izlenme gibi zorlukları yeni tedavi arayışlarını hızlandırmıştır.Transkraniyal Manyetik Uyarım(TMU) noninvazif bir yöntem olarak uygulama kolaylığı, komplikasyon riskiniz az olması, hastanede yatış gereksiniminin olmaması gibi özellikleriyle bu tedavi stratejileri arasında son yıllarda giderek daha sık kullanılmaktadır.

TMU tedavisinden önce hastaların gerekli muayene ve tetkiklerle epilepsisi olmadığı kesinleştirilmelidir. TMU tedavisinin, Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından 2008 Ekim ayından itibaren tek ilaç tedavisine cevap vermemiş ya da tedaviye dirençli vakalarda uygulanmasına onay vermesinden sonra giderek artan sıklıkta klinik uygulamalarda kendine yer bulduğunu görmekteyiz. TMU tedavisinde sol dorsolateral prefrontal kortekse saçlı deri üzerinden bir bobin aracılığıyla elektriksel bir uyarı verilir bu şekilde bir elektromanyetik alan oluşturulur, bu da kortikal nöronların depolarize olmasına neden olur.

Depresyon tedavisinde önerilen 15-30 seans, ortalama 20 seans uygulamalardır. Seanslar sırasında düzenli aralıklarla hastanın seyri ve iyileşme durumu gözden geçirilmeli ve gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. TMU tedavisi sırasında geçici baş ağrısı ya da bölgesel ağrı dışında yan etkilerin olmaması hastanın tedavi uyumunu arttırmaktadır. Ancak antidepresan tedaviyi güçlendirme amaçlı TMU tedavisi uygulandığında yan etkiler konusunda ve manik kayma konusunda klinisyenin daha dikkatli olması gerekir.